Erakusketak

Ima Montoyak egin du erakusketa Athletic Club Museoan

Athletic Club Museoak “Danontzat zara zu geuria” erakusketa jarri du ikusgai. Hain zuzen ere, Ima Montoya artistak Athletic Gabarraren harreraren ostean egindako seriea.

Erandioko margolariak 2024ko apirilaren 11n bizitakoan oinarritutako hamabi koadroko serie hau margotu zuen. Artistaren hitzetan, obra hauek “Bilbo sentitzearen poza eta emozioa islatzen dute. 1984ko Bilbo zuri-beltzaren aldean, gabarra hau kolorez, eguzkiz, XXI. mendeko Bilbo batean izan da, Bilbo alaia batean, garena eta garen bezalakoak ospatuz.”

Ima Montoyak (www.imamontoya), ibilbide luzeko artistak, Museoetan, Nazioarteko Arte Azoketan, Kultur Zentro eta Erakundeetan eta Arte Galerietan aurkeztu ditu erakusketak, besteak beste, Tokioko Metropoli Museoan, Moskuko MMoman, AEBko Newport Arte Museoan edo Londreseko Royal College of Arte-n.

AC Museoak “Shoot Strokes” aurkeztu du, Dario Urzay artistak 2023/24 Errege Kopako finala dela eta Guggenheim Bilbao Museorako egindako seriea. Jatorrizko erakusketan, Frank Gehryren eraikinaren hainbat tokitan jarri ziren formatu handiko hainbat pieza zeuden. Akzioko dozenaka argazkien artean, Action Painting estiloko kamera-tiro baten moduan “mugituak”, artistak 11 aukeratu zituen, eta horietatik 6 museoaren kanpoko instalazio handi bihurtu ziren.

Zazpigarren irudi bat jarri gabe geratu zen eraikinean eta, zatituta, orain San Mamesen “Shoot Strokes” seriearen atzealdeko irudi gisa aurkezten da. Lanak, beste eskala batean eta euskarri berri batean, bideo batekin batera, Kopako 25. titulua lortu zuten egun ahaztezinak gogorarazten dizkigu. Hain zuzen ere, Cartujan konkistatutako garaikurra erakusketa honen parte da.

Erakusketa hau Guggenheim Bilbao Museoaren eta Dario Urzayren eskuzabaltasunari esker egin daiteke.

40 urteren ondoren, Athletic Clubek bere fetitxe-trofeoa irabazi zuen berriro 2024ko apirilean: Kopa. Erakusketa honek Athletic Clubek 1898an sortu zenetik lehiaketa honetan lortutako garaikur guztiak aurkezten ditu.

125 urteko historian, Athletic Clubek lehiaketaren 113 ediziotan parte hartu du, eta Real Madrilekin batera, 116 talde biltzen dituen txapelketa honetan gehien parte hartu duena izan da. Estatistika horiei gehitu behar zaizkie Klubak jokatu dituen 42 finalak edo txapelketa honetan golen marka duena: Telmo Zarra, 81 golekin.

Erakusketan Klubak lortutako 25 Kopak ikus daitezke, 1901 – 1902 denboraldian lortutako lehenengotik 2024 – 2025 denboraldian lortutako azkenera arte.

Agustin Ibarrolak 1998an Athletic Cluben mendeurrena zela eta egindako ‘Los 11’ eskulturaren aurkezpenarekin, omenaldi berezia eskaini nahi diogu euskal artista honi, bere konpromiso artistiko eta sozialagatik nabarmendu dena.

Ibarrolak, XX. mendearen bigarren erdialdetik euskal artearen izen handienetako bat, naturan egindako esku-hartzeengatik ezaguna, pintura, grabatua eta eskultura landu zituen. Obra aparta utzi du, hizkuntza figuratiboa zein konstruktibista eta arrazionalista garatu eta uztartu zituena, euskarriarekin eta bere ingurunearekin ezarritako itxuran, kolorean eta elkarrizketan oinarrituta.

Eskultura honekin batera, Jose Ibarrolaren (Bilbo, 1955) ‘Portero saliente’ margoa eta Agustinen seme eta biloba Naiel Ibarrolaren (Bilbo, 1987) ‘Zu zara nagusia’ animazioa daude.

Tour de Franceko Grand Depart 2023a dela eta, antolatutako erakusketa honekin txirrindularitzak gure lurraldean duen pisua eta Athleticekin duen harremana erakusten dugu.

Bilbon txirrindularitzarekiko zaletasuna urrunetik dator. Gure hiribilduan, kirol honi buruzko lehen albiste dokumentatua 1868koa da. Interesa hain handia izan zen, ezen 1896an Bilboko Belodromoa inauguratu baitzen, 5.000 ikuslerentzako edukierarekin.

Athletic Clubek, 1898an sortutako Bilboko kirol elkarterik adierazgarrienak, 1920ko hamarkadan txirrindulari talde bat izan zuen. Bizitza laburra baina oso arrakastatsukoa, garai hartako euskal txirrindulari onenetako batzuek maillota eraman zuten.

Athleticek txirrindularitzarekin duen harremana bere zelaira zabaltzen da; San Mamesera. Katedrala lasterketa handien irteera eta helmuga izan da, baita euskal zaleek txirrindulari enblematikoak omendu dituzten leku pribilegiatua ere.

Athletic Clubek 125 urte daramatza futbolean jokatzen. Epe honetan jokatutako 7.000 partida inguru ditu dokumentatuta, 700 talde baino gehiagoren aurka, eta horietatik 2.000 inguru lagunartekoak izan dira.

Garai batean, lagunarteko partidak ziren atzerriko taldeak ikusteko aukera bakarra, eta Lagunarteko Torneoak ofizialak balira bezala (ia) baloratzen ziren.

Erakusketa berri honetan Athleticek 1898an sortu zenetik lagunartekoetan lortutako garaikurrik esanguratsuenetako batzuk aurkezten dira.

Batzuk erreferentziazko trofeoak izaten jarraitzeagatik (Teresa Herrera edo Carranza kasu, biak gizonezkoen eta emakumezkoen taldeak irabazitakoak); beste batzuk balio historikoagatik (Madrilgo Udalak antolatutakoa, Athletic eta Madriden arteko partida errepublikaren lehen urteurrena zela-eta – Realik gabe –); edo balio ekonomikoagatik (Concepcion Arenal Trofeoa, urrezkoa eta 1953ko 50.000 pezetatik gorako balioa zuena.

Guztira, 18 garaikur (Athleticek gordetakoen zati txiki bat) eta partida haietan jasotako taldeen 12 banderatxo dira.

Txartelak erostea

BCA ’37 UK, BCA’ 37 Euskadi eta Athletic Club Museoaren arteko lankidetzaren emaitza den erakusketa honen bidez, gerraren ankerkeria jasan zuten gure adinekoei omenaldia egiten diegu, erbesteratutako milaka euskal adingabe gogoratzen ditugu eta gure esker ona adierazten diegu euskal errefuxiatuen alde mobilizatu ziren pertsona guztiei.

Erakusketak itxuraz txikiagoa den gai bati ere balioa ematen dio, gerraren biktima izan ziren haurrentzat paper garrantzitsua izan zuena: futbola.

Txartelak erostea

2021eko martxoan 100 urte bete dira San Mamesek partidaren emaitza islatzen duen markagailua daukanetik.
Athletic Club Museoak, efemeride horren harira, gure zelaian izandako markagailuen historia eta bilakaeran jarri nahi izan du fokua, tantoak polea bidez igotzen zirenetik, diseinu digital berritzaileenetara arte.

Mende honetako San Mameseko tanto-markagailuen historia jaso da, argazki, dokumentu eta jatorrizko piezen bidez. Ezaugarri teknikoak, kokapena eta hainbat anekdota azaldu dira, hala nola “aldibereko markagailuaren” sorrera, edota golak usoen bidez iragartzen zirenekoa.

Txartelak erostea

Kopako finalak direla eta, Museoak bere funtsaren zati bat berrantolatu du, athleticzale guztiek aste historiko hauek intentsitatez bizi ahal izateko.

Museoaren erabilera anitzeko Aretoan dagoen aldi baterako erakusketa honek 1902a eta 1984a bitartean Athleticek lortutako sari guztiak biltzen ditu. Kopako txapeldunen garaikurrak, partida bakoitzeko jatorrizko piezak eta “Aliron” famatua abesteko ametsa bete zuten taldeen argazkiak.

Gainera, normalean erakusgai egoten ez diren pieza ugari ere aurkeztu dira (kamisetak, baloiak, aurkarien opari eta banderatxoak). Horiekin batera, fitxak eskaini dira, historian sakondu ahal izateko. Museoan bertan kontsulta daitezke.

Txartelak erostea

50 pieza original baino gehiago daude, haien artean 1960tik 2016ra bitartean Eurokopa irabazi duten taldeetako futbolaririk esanguratsuenetako batzuen elastikoak: Yashin (1960), Iribar (1964), Zoff (1968), Netzer (1972), Panenka (1976), Rummenigge (1980), Bernard Lacombe (1984), Van Basten (1988), Larsen (1992), Eilts (1996), Zidane (2000), Charisteas (2004), Casillas (2008), Iniesta (2012) eta Ronaldo (2016).

Hasieran, museoko bildumako piezek osatzen zuten erakusketa, hain zuzen ere Jose Angel Iribarren funtseko piezek. Gerora, federazioen eta kluben futbol-museoek, partikularrek eta munduko bilduma pribaturik garrantzitsuenek musu-truk lagatako objektuei esker osatu da.

Txartelak erostea

Lotutako argitalpena

Erosi

Iñaki García Ergüin margolari bilbotar eta Athleticeko bazkide ospetsuaren objektu pertsonalen eta pinturen erakusketa: «Futboleko balleta» izeneko bilduma, artistak Athleticentzat 1976an egin eta oraindik jendaurrean jarri ez ziren 15 koadrokoa, eta 1998ko Mendeurreneko logotipoa.

«Futboleko balleta», egilea aldagelan, bidaietan, partidetan eta abarretan futbolariekin batera bizi izan ondoren Athletic Clubarentzat pentsatu eta sortutako 15 obra dira.

Katedral zaharraren azken urtea

San Mamesen 100 urteen gainbegiratua, arkitekturaren nahiz kirolaren ikuspegitik. Jatorrizko planoak, zelaiaren eraikuntza-bilakaera, garai haietako txartel, sarrera eta partida-programak, orain arte erakutsi gabeko irudiak, aurkarien jantziak, San Mamesen debutatu duten lehoi guztiak eta Katedral zaharrari agur esan genion urtean irabazitako garaikurrak.

Lotutako argitalpenak

Erosi

AC Museoak gune txiki bat prestatu zuen iragan berriena gogoratzeko, hain zuzen ere 2011/2012 denboraldia gogoratzeko. Denboraldi hartako oroigarririk berezienetako batzuk ikus daitezke erakusketan. Erakusketaren zati bat zaleek emandako irudiekin eratu zen.

Gure lehen taldean debutatu izanaren 50. urteurrena zela eta, omenaldia egin zitzaion gure atezainik handienari: Jose Angel Iribar «Txopo»ri, Athleticeko enbaxadoreari eta klubaren historiako mitorik handienetako bati. Erakusketak atezainaren unerik garrantzitsuenetako batzuk ekartzen ditu gogora.

Jesús Lizaso eskultorearen «Kuboak eta Esferak. Piru Gainzari omenaldia» erakusketan, Piru Gainza Nazioarteko Txapelketa enblematikorako egindako obrak daude ikusgai. Hegaleko zurigorri mitiko harengan inspiratu zen eskultorea obrak egiteko.

Lotutako argitalpena

Erosi

Argazkilariek futbolean egiten duten lana agerian jartzeko helburuarekin, gonbidapena luzatu zitzaien Juan Flor eta Zigor Alkorta argazkilariei, formatu handiko dozena bat argazkiren bidez klubaren historiako azken urteak islatzeko.

Espainiako futboleko kromoak biltzen dituen erakusketa antologikoa, 1911n lehen seriea argitaratu zenetik aurrerako kromoak dituena. 50 bilduma oso eta 1.000 kromo original baino gehiago biltzen dituen erakusketa.

Lezamaren 40. urteurrena dela eta, museoak ikusgai jarri zituen zenbait irudi, ordura arte erakutsi gabeak, Lezamaren funtzionamendua nolakoa den eta sortu zenetik nolakoa izan den azaltzeko. Harrobi handi honen historia osatzen duten une, talde, teknikari eta entrenamenduak jasotzen dituzten oroigarriz betetako albuma da.

Karapet Harutyunyan «Karó» armeniar margolariaren erakusketak beste urrats bat da arte garaikidea San Mameseko zaleei hurbiltzeko. Artistak futbol-zelaiaren inguruan egindako mihise eta eskulturen bilduma. Obra bat egiteko ezin konta ahala modu eta forma osatzen dituzten lerroak.

Lotutako argitalpena

Erosi

Jose Antonio Agirre lehen lehendakariaren heriotzaren 50. urteurrenerako egindako erakusketa. Athleticeko lehen taldean egindako ibilbideko alderdirik esanguratsuenak, bere izaera amateurra, bere lorpenik aipagarrienak, bere goitizenaren zergatia eta futbolak bere alderdi politikoan izandako eragina nabarmentzen dira erakusketan.

Museoak omenaldia egin nahi izan zion Athleticen estiloa markatuz eta indartuz klubaren historiako funtsezko protagonista izan zen entrenatzaileari.

Haren biografia errepasatzen duen eta, haren alderdirik bihozberanarekin batera, haren errekorrak, jokalariak edo entrenatzeko modua jasotzen dituen erakusketa monografikoa.

Athleticek lortutako tituluen 25. urteurrena dela eta, erakusketa bat antolatu zen. Alde batetik, balentria handi haiek egin zituzten futbolarien objektu originalak ipini ziren ikusgai, eta, beste batetik, garai hartako giroa gogorarazten zuten ikus-entzunezko bi muntaketa, ordura arte argitaratu gabe zegoen edukia erakusten zutenak.

Lotutako argitalpena

Erosi

Athletic Clubaren ereserki ofizialaren 25. urteurrena dela eta, AC Museoak  «Himno baten historiak» erakusketa antolatu zuen. Athletici mende batetik gorako ibilbidean lagundu dioten abestirik esanguratsuenen sorrera eta bilakaera jasotzen zituen. Gainera, Athleticen kantak – Un siglo de canciones rojiblancas diskoa argitaratu zen, gure taldearekin zerikusia duten 15 abestirekin.

Haren heriotzaren 85. urteurrenean, Rafael Moreno «Pichichi» jokalari zurigorri historikoari buruzko erakusketa txiki bat egin zuen Athletic Club Museoak. Erakusketan, haren garaiko irudi argitaragabeak eta objektuak ikus zitezkeen. «Pichichi»k bere bizitzan zehar erabili zituen objektu horietako batzuk.

Athleticeko emakumezkoen taldearen garaikurrak eta arrakastak biltzen dituen erakusketa.

Bost denboralditan lau titulu lortzen lagundu zuten pieza historikoak.

Athleticek 56-57ko Europako Kopan izandako parte-hartzearen 50. urteurrena dela eta, horri buruzko erakusketa txiki bat antolatu zen, Athletic Clubak eta Manchester Unitedek San Mamesen jokatutako partidaren irudi argitaragabeekin.

Manuel Castañosen 100 urteak ospatzeko, museoak erakusketa bat egin zuen haren kirol-bizitzako une garrantzitsuenak jasotzeko. Gerra zibilaren aurreko Athleticeko futbolarietatik bizirik jarraitzen zuen bakarrak omenaldi sutsua jaso zuen Museoan.